Yma Sumac
Πέντε τραγουδίστριες μαζί
Η γεννημένη στο Περού τραγουδίστρια, που από κάποιους θεωρήθηκε καλύτερη και από την Κάλλας, άφησε την τελευταία της πνοή σε γηροκομείο στο Λος Άντζελες την 1η Νοεμβρίου 2008.
Ίσως καλύτερη και από την Κάλλας. Τόσο καλά για εκείνους, που η φωνή της έφτασε στ’ αυτιά τους. Οι «οκτάβες» της «έτρεμαν». Ξεπερνούσε τις τέσσερις οκτάβες και μπορούσε να τραγουδήσει από νότες χαμηλού βαρύτονου μέχρι νότες πάνω από κανονικής σοπράνο. Τα όριά της φαίνονται στο τραγούδι «Chuncho».
«Εξότικα»
Η Σουμάκ, η φωνή της, η φινέτσα της ερμηνείας της, για όσους πρόσεξαν την καριέρα της, «σμιλεύονται» ως μοναδικά.
Η γεννημένη στο Περού τραγουδίστρια ταύτισε τη φωνή της με το είδος της «εξότικα» (μουσική «κατηγορία» που έγινε τάση στα μέσα της δεκαετίας του 50). Η Σουμάκ, που στην πραγματικότητα λέγονταν Θόιλα Αγκούστα Εμπερατρίθ Σαβάρι Ντελ Καστίγιο, δεν ήταν φιλική προς τη δημοσιότητα. Και συχνά έπαιζε με την αλήθεια καταφεύγοντας στο αμφιλεγόμενο όταν μιλούσε για τις ρίζες της.
Η ίδια έλεγε πως ήταν πριγκίπισσα, απόγονος του αυτοκράτορα Αταχουάλπα των Ίνκας.
Φήμες λένε πως το πραγματικό της όνομα ήταν, απλά, Εϊμι Καμί (το Ούμα Σουμάκ ανάποδα, στα Λατινικά) και πως είχε γεννηθεί στο Μπρούκλιν ή τον Καναδά.
«Είναι πέντε τραγουδίστριες μαζί», είπε ο συνθέτης και διευθυντής ορχήστρας Μωυσής Βιβάνκο όταν, το 1942, την άκουσε να τραγουδά. Η Σουμάκ το ίδιο διάστημα άρχισε να χτίζει την καριέρα της στις ΗΠΑ. Το ραδιόφωνο της Αμερικής μετέδιδε σε ζωντανή μετάδοση τις διασκευές παραδοσιακών λατινοαμερικάνικων τραγουδιών που ερμήνευε. Η φωνή της έδινε χρώμα σε μία περίοδο που ο κόσμος φαινόταν ασπρόμαυρος.
Στις 6 Ιουνίου, της παραπάνω χρονιάς, η Σουμάκ και ο Βιβάνκο παντρεύτηκαν.
Η σχέση τους ήταν εκκωφαντικά εκκεντρική. Μοναδική όσο και η φωνή της. Το ζευγάρι χώρισε, επεισοδιακά, το 1957. Ο Τύπος της Αμερικής λάτρεψε το «θέμα». Εναν χρόνο αργότερα ξαναπαντρεύτηκαν. Ξαναχώρισαν, οριστικά, το 1965. Ο καρπός της σχέσης τους ήταν ένας γιος.
Η Ούμα (που στην Αμερική τη λένε Ίμα) Σουμάκ υπέγραψε το πρώτο δισκογραφικό της συμβόλαιο το 1950.
Έναν χρόνο αργότερα κυκλοφόρησε το δισκογραφικό της ντεμπούτο.
11 άλμπουμ
Το άλμπουμ «Voice of the Χtabay». Πούλησε κοντά στα 500.000 αντίτυπα. Το άλμπουμ της χάρισε θέσεις σε πίστες σημαντικών θεάτρων. Το «Κάρνεγκι Χολ» και το «Χόλιγουντ Μπόουλ» ήταν δύο απ’ αυτά.
Η φωνή και εξωτικό της λουκ της χορήγησαν ρόλους σε θεατρικά έργα και φιλμ. Υπήρξε «πιονέρος» του λάουντζ ήχου.
Η φήμη της ως τραγουδίστριας αποθεώθηκε και από το κοινό της ροκ μουσικής όταν το 1971 κυκλοφόρησε το άλμπουμ «Μίρακλς». Δουλειά που επανακυκλοφόρησε το 1998 με τον τίτλο «Ούμα Ροκς».
Η Σουμάκ κυκλοφόρησε 11 επίσημα άλμπουμ. Η φωνή της έντυσε δεκάδες σάουντρακ. Ενας από τους ανθρώπους που της κρατούσαν παρέα, μέχρι την τελευταία της ανάσα, ήταν ο προσωπικός της μακιγιέρ.
Η Σουμάκ ήθελε ακόμα και τις στιγμές που ο καρκίνος υποτροπίαζε να είναι βαμμένη στο στυλ του «εξότικα» που, μοναδικά, υποστήριξε στη διάρκεια της καριέρας της.
Η Ούμα Σουμάκ έφυγε από τη ζωή το Σάββατο της 1ης Νοεμβρίου του 2008. Άφησε την τελευταία της πνοή σε οίκο ευγηρίας του Λος Άντζελες. Ο θάνατος ήρθε από τον καρκίνο του εντέρου που την ταλαιπωρούσε τους τελευταίους 8 μήνες της ζωής της.
Αν και η ηλικία της είναι δύσκολο να εξακριβωθεί, η ίδια έλεγε πως έχει γεννηθεί το 1927, ενώ ο καλύτερός της φίλος και συνεργάτης, εκείνος που ανακοίνωσε χτες τον θάνατό της, ο Ντέιμον Ντιβάιν, είπε πως η τραγουδίστρια (σοπράνο) είχε γεννηθεί το 1922, ήταν δηλαδή 86 ετών.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ
yiannisp@pegasus.gr
Η Ίμα Σουμάκ άφηνε να την συνοδεύει ένα μυστήριο και πολλές φήμες που αφορούσαν την καταγωγή και την προσωπικότητά της που ποτέ δεν αποσαφηνίστηκαν.
Η ίδια ισχυριζόταν ότι ήταν απόγονος του αυτοκράτορα των Ίνκας, Αταχουάλπα, και σε κάθε ευκαιρία τόνιζε την προέλευση της από τη γη των Άνδεων. Οι εκκεντρικές ενδυματολογικές εμφανίσεις της ενίσχυαν τον μύθο της. Συνήθιζε να φορά φανταχτερά ρούχα, χρυσά και ασημένια κοσμήματα, τα οποία την έκαναν να μοιάζει με πριγκίπισσα των Ίνκας.
Μια τέτοια ιστορία για την πιθανή καταγωγή της θα διαβάσετε εδώ http://fei13.yooblog.gr/yma-sumac/
Η έκταση της φωνή της
Μερικά απο τα τραγούδια που τραγούδησε
1. Taita Inty (Virgin of the Sun God) Moises Vivanco http://www.fileden.com/files/2008/11/19/2192785/YS01TaitaInty.mp3%20
2. Xtabay (Lure of the Unknown Love) Les Baxter John Rose http://www.fileden.com/files/2008/11/19/2192785/YS02Xtabay.mp3%20
3. Monos (Monkeys) Moises Vivanco
4. Mayra (Dance of the Winds) Moises Vivanco
5. Tumpa! (Earthquake!) Moises Vivanco
6. Choladas (Dance of the Moon Festival) Moises Vivanco
7. Kuyaway (Inca Love Song) Moises Vivanco
8. Chuncho (The Forest Creatures) Moises Vivanco
9. Malaya! (My Destiny!) Moises Vivanco
10. Ripui (Farewell) Moises Vivanco
11. Wimoweh (Mbube) [Zulu Song] Solomon Linda arranged by The Weavers
Youtube
La Castafiore Inca (Part I)
Chuncho
Gopher Mambo
Tumpa
Bo mambo
Secret of the Incas (III)
Wimoweh
Jungla
Λίγες Φωτογραφίες
Η μικρή AMY CAMUS βλέπει μέσα στον καθρέπτη το παρελθόν το παρόν και το μέλλον της. Επίσης είναι η στιγμή που αλλάζει το όνομά της.
Links
http://www.aeroventure.com/My_Song_Bios/countertenor.htm
http://en.wikipedia.org/wiki/Yma_Sumac
http://fei13.yooblog.gr/yma-sumac/
http://skakistiko.blogspot.com/2008/11/yma-sumac.html
The IN MEMORIAM guest book dedicated to Yma Sumac
http://users2.smartgb.com/g/g.php?a=s&i=g25-37022-a2
Έφηβος 
Του είχε γίνει έμμονη ιδέα του πατέρα μου. Το τελευταίο εξάμηνο είχε καταφέρει να το περάσει και σε μένα. Είχε, λέει, διαβάσει κάποτε ένα ποίημα του Ζακ Πρεβέρ που ήταν η έμπνευση για το «Εγερτήριο – (Ήλιε ήλιε αρχηγέ)» του Σαββόπουλου. Έψαχνε να βρει το βιβλίο στα βιβλιοπωλεία ψάχναμε και οι δύο στο internet. Τίποτα.
Πριν είκοσι (20) περίπου μέρες με πλησίασε κουνώντας ένα βιβλίο που βρήκε στα πάνω ράφια της βιβλιοθήκης μας. «Πρεβέρ – Επιλογή από το έργο του – Μετάφραση Δημήτρης Καλοκύρης – Εκδόσεις Μικρή Εγνατία, Έκδοση 1980» με εικόνα στο εξώφυλλο το κολάζ του Ζακ Πρεβέρ «Οι θεολόγοι». Το 54ο από τα 62 ποιήματα ήταν το καταζητούμενο το «Χαμένος καιρός» και έτσι στις 5/11/2008 προέκυψε το post «Ήλιε Ήλιε Αρχηγέ – Εγερτήριο» https://efhbos.wordpress.com/2008/11/05/prevert/.
Μόλις βγήκε στον αέρα είπα να ψάξω μήπως υπάρχει κάτι ακόμη για να το βάλω στο σχόλιο. Στην αναζήτηση ανακάλυψα έναν blogger τον «γεροντάκο» που λίγες μέρες πριν είχε ανεβάσει το ίδιο!!! με λίγο διαφορετική μετάφραση (http://gerontakos.blogspot.com/2008/10/jacques-prvert-5.html). Ειρωνεία, εμείς ψάχναμε τόσο καιρό και δεν βρίσκαμε τίποτα και τελικά το ανεβάσαμε σχεδόν ταυτόχρονα με τον «γεροντάκο» που έχει μάλιστα και τον Γαλλικό στίχο.
Πέρα όμως από αυτό, εκεί, στο πολύ καλό blog του γεροντάκου, είδα και την είδηση για τον θάνατο της Yma Sumac (http://gerontakos.blogspot.com/2008/11/blog-post_683.html).
Ο πατέρας μου την λατρεύει και εμένα μου αρέσει πολύ.
Του το είπα και μαζί φτιάξαμε αυτό το post.
Έφηβος - 20/11/2008 στο 9:44 μμ
[…] “Κυριακή πρωί στο Μέγαρο“ “Mamma Mia Dammi Cento Lire“ “Videos απο την ταβέρνα του Σταμάτη στο Βυρό (12/08/200 “ “Videos απο την συναυλία της “Παλαιάς Φιλαρμονικής” 10/08/2008“ “Συναυλία για να τιμηθεί ο Γ. Κατσαρός (17/08/200 “ “Videos απο 16/08/2008“ “Ήλιε Ήλιε Αρχηγέ – Εγερτήριο“ “Πρόβα“ “Yma Sumac“ […]
Απολογισμός 2008 - Η ζωή σαν bloger « Έφηβος - 8/01/2009 στο 12:57 μμ
Ειχα ακουσει οτι ο μαγος της φυλης της την ειχε προειδοποιησει οτι θα εχανε τη φωνη της…?
marianna - 27/02/2009 στο 2:23 μμ
[…] Yma Sumac […]
Ένας χρόνος “Έφηβος” « Έφηβος - 7/07/2009 στο 3:47 μμ